Nếu bạn đồng ý với tôi điều này thì không lâu trước đây, chúng ta từng tràn đầy hy vọng với mỗi đợt ra mắt phần cứng PC mới, mong chờ những đột phá lớn lao. Thế nhưng ngày nay, cả người tiêu dùng lẫn giới truyền thông dường như đã từ bỏ mọi hy vọng. Hầu hết các bài đánh giá CPU hoặc GPU mới đều có thể tóm gọn trong vài từ: “chỉ nhỉnh hơn một chút, không đáng để nâng cấp”. Khi không ai thực sự muốn nâng cấp, các nhà sản xuất dường như cũng không còn quá quan tâm, và cộng đồng người dùng thì thờ ơ hơn bao giờ hết. Vậy còn gì để mong đợi ở thị trường phần cứng PC hiện tại?
Và tôi không chỉ tiếc nuối về sự “chết” của Định luật Moore. Ngay cả sự sáng tạo trong việc tự xây dựng PC (custom PC building) cũng dường như đã mất đi theo thời gian. Thêm vào đó, giống như ngành công nghiệp game, các linh kiện PC đang ra mắt với nhiều lỗi và mức giá vô lý đã khiến việc nâng cấp PC trở nên khó tiếp cận với đa số người tiêu dùng. Có lẽ không phải là nói quá khi khẳng định rằng phần cứng PC đang trở nên nhàm chán hơn bao giờ hết.
6 Lý Do Khiến Phần Cứng PC Mất Đi Sức Hút
1. Ép xung thủ công (Overclocking) đã lùi vào dĩ vãng
Tùy chỉnh phần cứng không còn ý nghĩa
Có lẽ không còn là tin tức gì lạ lẫm với bạn rằng việc ép xung CPU hoặc GPU không còn là điều mà hầu hết người dùng làm, hoặc thậm chí nghĩ đến trong thời điểm hiện tại. Khi việc ép xung từng mang lại những cải thiện đáng kể về hiệu năng, việc dành hàng giờ tỉ mẩn điều chỉnh tần số và điện áp của CPU hay GPU là hoàn toàn xứng đáng. Cảm giác thành tựu sau khi thành công khai thác thêm 10-15% hiệu suất mà không làm mất đi sự ổn định của hệ thống là vô song.
Ngày nay, việc ép xung CPU không còn đáng để bận tâm, bởi vì các nhà sản xuất đã tối ưu bộ xử lý để chạy gần với tiềm năng tối đa của chúng. Ngay cả đối với card đồ họa, chỉ có một mức cải thiện hiệu suất vỏn vẹn khoảng 5% (trong những trường hợp tốt nhất) phải đánh đổi bằng nhiệt độ GPU tăng cao và có thể gây ra nhiều tiếng ồn hơn. Yêu cầu tản nhiệt của các CPU hiện đại đã rất lớn; việc tăng nhiệt độ hơn nữa bằng cách ép xung để đổi lấy chút ít lợi ích là điều vô lý.
Card đồ họa Palit Lync+ RTX 4090 với hệ thống tản nhiệt nước cao cấp
Sự suy giảm của việc ép xung, và việc tinh chỉnh PC nói chung, đã lấy đi một phần trải nghiệm PC độc đáo. Việc sử dụng phần cứng hiện đại ở tiềm năng tối đa của nó có thể tiện lợi hơn bây giờ, nhưng các tính năng tăng tốc tự động như Precision Boost Overdrive (PBO) của AMD không bao giờ có thể sánh được với thử thách và niềm vui của việc ép xung thủ công.
2. Tản nhiệt nước tùy chỉnh (Custom Liquid Cooling) đang mai một
Lợi ích trở nên ít ỏi
Hệ thống tản nhiệt nước tùy chỉnh có thể vẫn còn tồn tại, nhưng chúng đang trên đường gia nhập danh sách những trào lưu đã “chết” trong thế giới phần cứng PC cùng với ép xung. Rất ít thứ có thể khiến một chiếc PC trông đẹp hơn một hệ thống tản nhiệt nước tùy chỉnh được thiết kế tốt, tỉ mỉ. Chất lỏng làm mát màu sắc mượt mà chảy qua các linh kiện, mang lại cảm giác công nghiệp và tương lai, là một cảnh tượng đáng để chiêm ngưỡng. Tuy nhiên, sự xuất hiện của các bộ tản nhiệt nước AIO (All-in-One) và tản nhiệt khí hiệu suất cao đã khiến tản nhiệt nước tùy chỉnh ít hấp dẫn hơn.
Bạn cần phải thực sự cam kết với một hệ thống tản nhiệt nước tùy chỉnh để bỏ ra thời gian, công sức và chi phí đầu tư cho một cải thiện đáng kể nhưng không cần thiết so với một bộ tản nhiệt nước AIO. Điều này đã khiến hầu hết các nhà lắp ráp PC rời xa các hệ thống tản nhiệt nước tùy chỉnh, và ngay cả những người đam mê cũng đang nhanh chóng chuyển hướng, khiến tản nhiệt nước tùy chỉnh dần chìm vào quên lãng.
Từ góc độ hiệu suất, các hệ thống tản nhiệt nước tùy chỉnh có thể không cần thiết, nhưng xét về mặt thẩm mỹ PC, việc mất đi các hệ thống này là một đòn giáng lớn. Nếu không có các yếu tố độc đáo như tản nhiệt nước tùy chỉnh, mọi chiếc PC có nguy cơ trông giống nhau, điều mà tôi sẽ đề cập ở phần tiếp theo.
3. Thiếu xu hướng DIY độc đáo khiến PC trở nên “một màu”
Phong cách tối giản thay thế mod case và đèn UV
Với những bạn trẻ đang đọc bài viết này, nếu bạn đã từng xem một số video Linus Tech Tips (LTT) cũ, bạn có thể biết về những điều điên rồ mà các nhà lắp ráp PC đã làm trong quá khứ. Đèn huỳnh quang cathode lạnh (CCFL) để chiếu sáng thùng máy, làm các linh kiện phát sáng dưới ánh sáng UV, và chế tạo các tấm che acrylic cho card đồ họa và bo mạch chủ chỉ là một vài trong số các xu hướng “mod” phần cứng mà mọi người đã tham gia nhiều năm trước.
Việc sửa đổi mô-đun RAM và vỏ case bằng sơn xịt, và tạo ra các lưới quạt tùy chỉnh là một số xu hướng DIY dễ dàng hơn mà nhiều người dùng đã từng thử. Giờ đây, đèn RGB và các vỏ case hiện đại, tối giản đã thay thế văn hóa “modding” của đầu những năm 2000. Kính cường lực, các tấm lưới và miếng gỗ chèn có thể trông đẹp, nhưng chúng khiến gần như mọi chiếc PC đều trông giống nhau.
Nhu cầu cá nhân hóa PC của mỗi người và làm cho nó trở nên nổi bật đã giảm sút, và hầu hết người dùng thích sự tiện lợi và phong cách của một chiếc PC có thể hòa mình một cách liền mạch vào thẩm mỹ ngôi nhà của họ.
4. Linh kiện PC ra mắt quá vội vàng và chưa hoàn thiện
Giống như các tựa game AAA
Như thể tai họa của các tựa game bị lỗi, chưa tối ưu hóa là chưa đủ, chúng ta thậm chí còn thấy phần cứng PC đi theo con đường tương tự. Các bộ vi xử lý Intel Core thế hệ 13 và 14 đã bị chỉ trích vào năm ngoái vì một lỗi gây ra việc cấp quá nhiều điện áp cho chip, dẫn đến treo máy, mất ổn định và hư hỏng phần cứng vĩnh viễn. Các CPU Zen 5 của AMD cũng ra mắt với hiệu suất tệ hại, sau đó đã được vá lỗi (một phần nào đó) bằng các bản cập nhật BIOS.
Các CPU Intel Arrow Lake cũng được báo cáo là gặp vấn đề về sự bất ổn và treo máy, như một số người dùng đã chỉ ra. Về phía GPU, các đầu nối bị chảy khét tai tiếng của Nvidia trong đợt ra mắt RTX 40 series đã trở thành một cơn ác mộng đối với những người sở hữu các GPU cao cấp đó. Gần đây hơn, RTX 5090 mới của công ty gặp phải các sự cố treo không rõ nguyên nhân và các trường hợp GPU không được PC nhận diện.
Trong một sự cố khác của Intel, Arc B580, một trong những GPU tầm trung tốt nhất trong nhiều năm, lại cho thấy hiệu suất kém đáng ngạc nhiên khi kết hợp với các CPU yếu và cũ hơn, đặt ra một dấu hỏi lớn về sự phù hợp của nó đối với các PC cấu hình thấp. Tất cả những điều này khiến tôi nghĩ rằng các nhà sản xuất đang vội vàng tung sản phẩm ra thị trường mà không có các thử nghiệm và kiểm soát chất lượng cần thiết, hy vọng họ sẽ có thể “xử lý” bất kỳ sự phẫn nộ nào từ người tiêu dùng. Dù lý do là gì, đây cũng không phải là một hình ảnh tốt đẹp cho ngành công nghiệp.
5. Thiếu vắng những đổi mới mang tính cách mạng giữa các thế hệ
Chỉ còn những cải tiến nhỏ
Đã có một thời gian, một thế hệ CPU hoặc GPU mới thay đổi bộ mặt của ngành công nghiệp, mang lại những bước nhảy vọt thay đổi cuộc chơi hoặc giới thiệu những đổi mới định hình nhiều năm tới. Dòng RTX 30 đã làm điều đó cho GPU, trong khi kiến trúc AMD Ryzen và Intel Alder Lake đã làm điều đó cho CPU. Nếu bạn quay ngược thời gian xa hơn, bạn sẽ dễ dàng tìm thấy nhiều trường hợp tương tự trong dòng Pascal của Nvidia, các CPU Intel Core thế hệ 2 và dòng Athlon của AMD.
Tuy nhiên, trong vài năm gần đây, chúng ta chưa thấy những sản phẩm mang tính đột phá từ bất kỳ “ông lớn” nào trong ngành. Intel Arrow Lake thậm chí còn chậm hơn dòng thế hệ 14 trong chơi game, AMD Ryzen 9000 có cảm giác như một bản Ryzen 7000 được đóng gói lại, và dòng RTX 50 mới nhất cho thấy Nvidia đã ngừng cố gắng đối mặt với việc không có đối thủ cạnh tranh.
Chúng ta đã quen với việc các thế hệ sản phẩm mới chỉ mang lại những cải tiến nhỏ. Những người duy nhất hào hứng nâng cấp lên một cái gì đó mới là những người có linh kiện cũ kỹ đã đến lúc cần được thay thế khẩn cấp. Tôi hy vọng nhiều cạnh tranh hơn từ Intel về CPU và AMD về GPU sẽ giúp thay đổi mọi thứ tốt hơn, nhưng đó là một hy vọng mong manh, nửa vời mà thôi.
6. Ngành công nghiệp đã “đẩy giá” người tiêu dùng trung bình ra khỏi cuộc chơi
Khó lòng nhiệt huyết được
Giá của phần cứng PC đã có xu hướng tăng vọt, nhiều hơn mức có thể biện minh chỉ bằng lạm phát. Phân khúc GPU giá rẻ đã lặng lẽ bị xóa sổ, với 300 USD trở thành phân khúc phổ thông mới. Bất cứ thứ gì các công ty ra mắt với giá thấp hơn đều tệ hại hoặc không thể mua được ở mức giá quảng cáo. Và đột nhiên, các GPU 500-600 USD được coi là “tầm trung”. Tôi thậm chí sẽ không đề cập đến những gì đang xảy ra ở phân khúc cao hơn.
Đối với bộ xử lý, chip 4 nhân đã không còn là một lựa chọn phổ biến từ nhiều năm trước, và 200 USD hiện được coi là mức tối thiểu cần chi cho một CPU chơi game khá. Bỏ qua CPU và GPU, mọi thứ khác đều tăng giá mà không có sự tăng tương xứng về chất lượng hoặc tính năng. Các bo mạch chủ giá rẻ liên tục mất đi các tính năng và trông tệ hơn mỗi thế hệ. Những người lắp ráp PC bị buộc phải chi hơn 200 USD cho bo mạch chủ để có được những tính năng cơ bản nhất.
Ngay cả cơ hội trả giá cao nhất cho một số linh kiện đắt tiền nhất cũng trở thành một thứ xa xỉ ngày nay, vì GPU hết hàng trong vài giây, và người dùng buộc phải dựa vào những kẻ đầu cơ bán cùng một loại card với giá cắt cổ. Không có gì ngạc nhiên khi bạn bắt gặp những bình luận từ người dùng chuyển sang sử dụng console. Rào cản gia nhập thấp hơn, cộng thêm sự tiện lợi và lời hứa về các trò chơi chạy đúng như mong muốn, là đủ để lôi kéo mọi người rời xa PC.
Liệu Tương Lai Phần Cứng PC Có Tươi Sáng Trở Lại?
Mọi thứ có vẻ ảm đạm đối với những người đam mê PC, nhờ vào mức giá “trên trời”, những cải tiến nhỏ giữa các thế hệ, nguồn cung hạn chế và các sản phẩm ra mắt chưa hoàn thiện. Nếu mọi thứ cần được cải thiện, điều gì đó lớn lao cần phải thay đổi trong ngành, và tôi không đặt nhiều hy vọng vào điều đó. Một sự thay đổi đáng kể trong chuỗi cung ứng silicon dường như khó xảy ra, việc các nhà sản xuất tập trung trở lại vào chip tiêu dùng thậm chí còn ít có khả năng hơn, và việc giá cả giảm xuống là điều hiếm khi xảy ra. Điều duy nhất tôi thấy có thể xảy ra là các công ty làm tốt hơn để tung ra các linh kiện không bị lỗi phần cứng.
Hãy chia sẻ suy nghĩ của bạn về tương lai của ngành phần cứng PC hiện nay!
