Khi Windows 10 đang tiến gần đến thời điểm “kết thúc vòng đời” (End-of-Life – EoL) vào ngày 14 tháng 10 năm 2025, Microsoft đang tích cực thúc đẩy người dùng chuyển đổi sang Windows 11. Tuy nhiên, bên cạnh việc nâng cấp lên phiên bản hệ điều hành mới nhất của Microsoft hay chấp nhận sử dụng một hệ điều hành không còn được hỗ trợ, vẫn còn một lựa chọn thứ ba đầy tiềm năng mà nhiều người dùng đang cân nhắc. Đó chính là việc chuyển đổi sang một bản phân phối Linux miễn phí như Linux Mint. Mới đây, The Document Foundation (TDF) – tổ chức đứng sau phần mềm LibreOffice phổ biến – đã đưa ra một đề xuất mạnh mẽ về việc này, nhấn mạnh những “chi phí ẩn” đáng kể khi chuyển sang Windows 11.
Windows 10 Sắp Kết Thúc Hỗ Trợ: Cơ Hội Nào Cho “Năm Của Linux Trên Máy Tính Để Bàn”?
LibreOffice là một bộ phần mềm văn phòng mã nguồn mở miễn phí, đóng vai trò như một giải pháp thay thế hiệu quả cho bộ Microsoft Office. Nó sử dụng định dạng OpenDocument và cung cấp các ứng dụng tương tự như Writer (thay thế Word), Impress (thay thế PowerPoint) và Calc (thay thế Excel), đồng thời cũng tương thích với các định dạng của Microsoft Office. LibreOffice được phát triển bởi The Document Foundation (TDF) và là bộ phần mềm văn phòng mặc định trên nhiều bản phân phối Linux.
Theo một bài đăng trên blog của TDF, tổ chức này đang kêu gọi người dùng Windows 10 xem xét chuyển sang một bản phân phối Linux thay vì cập nhật lên Windows 11. TDF lập luận rằng, mặc dù Microsoft muốn người dùng tin rằng việc chuyển đổi chủ yếu liên quan đến vấn đề bảo mật, nhưng động cơ thực sự lại nằm ở các chi phí ẩn đáng kể. Các chi phí này bao gồm việc người dùng phải chấp nhận các dịch vụ đám mây, tài khoản, gói đăng ký và mô hình cấp phép “hung hãn” của Microsoft về lâu dài. TDF cũng nhấn mạnh rằng Windows 11 đã làm giảm quyền kiểm soát của người dùng cuối và yêu cầu phần cứng khắt khe của nó đã khiến nhiều máy tính vẫn đang hoạt động tốt trở nên “lỗi thời”.
LibreOffice – Giải pháp phần mềm văn phòng mã nguồn mở miễn phí cho người dùng Windows và Linux.
Linux và LibreOffice: Sự Kết Hợp Của “Tự Do Kỹ Thuật Số”
The Document Foundation đã mạnh mẽ khuyến khích người dùng chuyển sang sử dụng Linux kết hợp với phần mềm LibreOffice thay vì nâng cấp lên Windows 11. TDF khẳng định rằng sự kết hợp này mang lại một hệ điều hành “hiện đại” với quyền tự do lớn hơn, phần mềm được hỗ trợ bởi một cộng đồng toàn cầu, không có phí cấp phép hay dữ liệu theo dõi (telemetry), và cung cấp tính minh bạch được cải thiện.
Tổ chức này kêu gọi người dùng hành động ngay lập tức, nhấn mạnh rằng bộ đôi phần mềm mà họ đề xuất không chỉ là một giải pháp thay thế mà còn là một lựa chọn vượt trội hơn hẳn. TDF chỉ trích gay gắt hành động của Microsoft, tuyên bố: “Niềm tin này đã bị phản bội bởi quyết định từ bỏ một hệ điều hành vẫn đang hoạt động tốt như Windows 10, chỉ đơn thuần để bán thêm sản phẩm và khóa chặt người dùng hơn nữa, điều này không thể biện minh bằng bất kỳ đánh giá công nghệ nào.”
Linh vật Tux của Linux – Biểu tượng của hệ điều hành mã nguồn mở và tự do.
TDF tiếp tục khẳng định: “Việc Windows 10 kết thúc không đánh dấu sự kết thúc của các lựa chọn, mà là sự khởi đầu của một kỷ nguyên mới. Nếu bạn đã mệt mỏi với các bản cập nhật bắt buộc, những thay đổi xâm lấn và bị ràng buộc bởi các lựa chọn thương mại của một nhà cung cấp duy nhất, đã đến lúc cho một sự thay đổi. Linux và LibreOffice đã sẵn sàng – 2025 là năm thích hợp để chọn tự do kỹ thuật số!”
Các Bước Chuyển Đổi Sang Linux và LibreOffice Được TDF Khuyến Nghị
Để hỗ trợ người dùng trong quá trình di chuyển sang Linux và LibreOffice, TDF đã đưa ra một số gợi ý thực tế:
- Thử nghiệm trên một phân vùng riêng: Điều này cho phép người dùng trải nghiệm hệ điều hành mới mà không ảnh hưởng đến thiết lập hiện tại.
- Xác minh khả năng tương thích: Kiểm tra xem cấu hình phần cứng và các ứng dụng thiết yếu có hoạt động tốt trên Linux hay không.
- Xây dựng kế hoạch đào tạo: Đối với người dùng doanh nghiệp, việc lập kế hoạch đào tạo là cần thiết để nhân viên làm quen với môi trường làm việc mới.
- Thuê tư vấn chuyên nghiệp: Tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia có thể giúp toàn bộ quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ và hiệu quả hơn.
Với những phân tích sâu sắc từ The Document Foundation, việc Windows 10 hết hạn hỗ trợ không chỉ là một thách thức mà còn là cơ hội để cộng đồng công nghệ Việt Nam khám phá những giải pháp mới, tối ưu chi phí và hướng tới “tự do kỹ thuật số” mà Linux và LibreOffice mang lại. Đây có thể chính là thời điểm lý tưởng để bạn thử nghiệm và trải nghiệm một tương lai máy tính khác biệt.
